Publiczne zobowiązanie ESBC dotyczące statystyki europejskiej

„Niezależność zawodowa” ma w kontekście działalności statystycznej ESBC dwa wymiary. Po pierwsze, niezależność ESBC jest zagwarantowana w art. 130 Traktatu i art. 7 Statutu. Dotyczy to wszystkich zadań ESBC i pociąga za sobą zakaz ingerencji politycznej w działalność statystyczną ESBC. Jak stanowi Statut, ESBC nie zwraca się o instrukcje ani ich nie przyjmuje od instytucji, organów lub jednostek organizacyjnych Unii, rządów państw członkowskich ani żadnych innych organów. Po drugie, sposób sporządzania statystyk ESBC musi spełniać kryterium niezależności naukowej, co oznacza, że zarówno wybór źródeł, definicji, metodologii i technik statystycznych stosowanych do tworzenia i sporządzania statystyk ESBC, jak i decyzje dotyczące terminów i treści rozpowszechnianych statystyk, niezależnie od ich formy, powinny zależeć jedynie od względów statystycznych.

Wskaźniki:

1. Niezależność działalności statystycznej ESBC od politycznej i jakiejkolwiek innej ingerencji w tworzenie, sporządzanie i rozpowszechnianie statystyk europejskich jest zagwarantowana przepisami prawa.
2. Pion statystyczny ESBC odpowiada za to, by statystyki europejskie były tworzone, sporządzane i rozpowszechniane w sposób niezależny.
3. Pion statystyczny ESBC ponosi wyłączną odpowiedzialność za decyzje dotyczące metod, standardów i procedur statystycznych oraz treści i terminów publikacji statystyk.
4. Publikuje się programy prac statystycznych, a postępy w ich realizacji przedstawia w sprawozdaniach okresowych.
5. Publikacje statystyczne wyraźnie różnią się od oświadczeń politycznych i programowych i są oddzielnie od nich wydawane.
6. Jeśli wymaga tego sytuacja, ESBC publicznie wypowiada się w sprawach statystyki, w tym na temat krytyki i niewłaściwego wykorzystania oficjalnych statystyk europejskich.

„Kompetencje do gromadzenia danych” oznaczają, że ESBC musi mieć jasno określone prawnie kompetencje do zbierania informacji na potrzeby statystyk europejskich. Ponadto ESBC ma prawo nakładać sankcje na podmioty sprawozdawcze niewywiązujące się ze swoich obowiązków.

Wskaźniki:

1. Kompetencje ESBC w zakresie gromadzenia informacji na potrzeby sporządzania i rozpowszechniania statystyk europejskich są określone w przepisach prawa.
2. ESBC może, na podstawie aktu prawnego, egzekwować odpowiedzi na badania statystyczne.

„Odpowiedniość zasobów” oznacza, że zasoby ludzkie i finansowe, zaplecze techniczne i infrastruktura informatyczna są wykorzystywane w sposób jak najbardziej efektywny i współmierne do założeń programu prac statystycznych.

Wskaźniki:

1. Dostępne są wykwalifikowane kadry oraz zasoby finansowe i informatyczne, których ilość i jakość jest odpowiednia do zaspokojenia bieżących potrzeb w dziedzinie statystyki europejskiej.
2. Zakres, stopień szczegółowości i koszty statystyk europejskich są współmierne do potrzeb.
3. Istnieją procedury oceniania i uzasadniania zgłoszonego zapotrzebowania na nowe statystyki europejskie w odniesieniu do ich kosztów.
4. Istnieją procedury oceniania, czy wszystkie statystyki europejskie są aktualnie potrzebne i czy niektórych z nich nie można wstrzymać lub ograniczyć w celu uwolnienia zasobów.

„Dbałość o jakość” oznacza, że pion statystyczny ESBC winien dążyć do zapewnienia wysokiej jakości. Regularnie i systematycznie bada się w tym zakresie mocne i słabe strony, by stale doskonalić procesy i produkty statystyczne.

Wskaźniki:

1. Zdefiniowano i ogłoszono publicznie politykę jakości.
2. Istnieją procedury planowania i monitorowania jakości procesu sporządzania statystyk.
3. Jakość produktów statystycznych, w zestawieniu z kryteriami ESBC w tym zakresie, jest regularnie monitorowana, oceniana i komunikowana.
4. Najważniejsze wyniki statystyczne poddaje się regularnej i szczegółowej ocenie.

„Tajemnica statystyczna” oznacza ochronę poufnych informacji, które dotyczą indywidualnych jednostek statystycznych i są pozyskiwane przez członków ESBC zarówno bezpośrednio od podmiotów sprawozdawczych, jak i pośrednio od organów należących do ESS lub od innych podmiotów krajowych i międzynarodowych. Poufnych informacji statystycznych przekazywanych między organami należącymi do ESS a członkami ESBC nie należy wykorzystywać do celów innych niż czysto statystyczne, np. do celów administracyjnych lub podatkowych, w postępowaniach sądowych czy też na potrzeby weryfikacji lub nakładania sankcji zgodnie z art. 6 i 7 rozporządzenia Rady nr 2533/98. Dostęp do takich informacji powinien mieć jedynie personel wykonujący prace statystyczne w dziedzinie, której informacje te dotyczą. Ponadto ESBC musi stosować wszelkie środki regulacyjne, administracyjne, techniczne i organizacyjne konieczne do ochrony poufnych informacji statystycznych przed nieuprawnionym ujawnieniem lub wykorzystaniem.

Wskaźniki:

1. Tajemnica statystyczna jest zagwarantowana przez prawo.
2. Pracownicy w momencie podjęcia pracy podpisują wiążące prawnie zobowiązanie do zachowania tajemnicy statystycznej.
3. Umyślne naruszenie tajemnicy statystycznej podlega karze.
4. Pracownicy otrzymują wytyczne i instrukcje dotyczące ochrony tajemnicy statystycznej w procesach sporządzania i rozpowszechniania statystyk. Zasady poufności są podane do wiadomości publicznej.
5. Istnieją rozwiązania fizyczne, techniczne i organizacyjne służące do ochrony bezpieczeństwa i integralności baz danych statystycznych.
6. Istnieją ścisłe protokoły regulujące dostęp użytkowników zewnętrznych do mikrodanych statystycznych w celach naukowych.
7. Co najmniej raz w roku organy decyzyjne EBC publikują sprawozdanie z realizacji zasady tajemnicy statystycznej.

„Bezstronność” oznacza obowiązek zachowania neutralności przy tworzeniu, sporządzaniu i rozpowszechnianiu statystyk ESBC. Ponadto wszyscy użytkownicy powinni mieć równy dostęp do tych statystyk, gdyż od tego zależy utrzymanie zaufania społecznego do rzetelności decyzji podejmowanych na ich podstawie.

„Obiektywizm” oznacza, że statystyki ESBC muszą być tworzone, sporządzane i rozpowszechniane w sposób systematyczny, rzetelny i bezstronny. Rozumie się przez to przestrzeganie standardów zawodowych i etycznych oraz stosowanie takich zasad i praktyk, które są przejrzyste dla użytkowników i respondentów.

Wskaźniki:

1. Statystyki są gromadzone, opracowywane i rozpowszechniane według obiektywnych zasad wynikających ze względów statystycznych.
2. Wybór źródeł i metod statystycznych oraz decyzje o rozpowszechnianiu statystyk zależą od względów statystycznych.
3. Błędy wykryte w opublikowanych statystykach poprawia się w najwcześniejszym możliwym terminie i podaje do wiadomości publicznej.
4. Informacje o stosowanych metodach i procedurach są publicznie dostępne.
5. Daty i godziny publikacji statystyk ogłasza się z wyprzedzeniem.
6. Istotne modyfikacje i zmiany metodologii, danych źródłowych i stosowanych technik zapowiada się z wyprzedzeniem.
7. Wszystkie statystyki europejskie udostępnia się wszystkim użytkownikom. Jakiekolwiek uprzywilejowanie w dostępie do statystyk (przed terminem ich publikacji) jest ograniczone, kontrolowane i podawane do wiadomości publicznej. W razie przecieku ustalenia dotyczące wcześniejszego dostępu do statystyk modyfikuje się w celu zapewnienia bezstronności.
8. Publikacje statystyczne wraz z wyjaśnieniami przedstawiane na konferencjach prasowych są obiektywne i bezstronne.
9. Najważniejsze nowe publikacje statystyczne ogłasza się i objaśnia na organizowanych w tym celu spotkaniach prasowych.

„Rzetelna metodologia” oznacza, że tworzenie i opracowywanie statystyk przez ESBC powinno mieć solidne podstawy metodologiczne oparte na przepisach i standardach ESBC i UE oraz na standardach, wytycznych i dobrych praktykach przyjętych na szczeblu międzynarodowym.

Wskaźniki:

1. Ogólne zasady metodologiczne stosowane w statystyce europejskiej są zgodne ze standardami, wytycznymi i dobrymi praktykami przyjętymi na szczeblu europejskim i międzynarodowym. Zasady te uwzględniają opinie użytkowników statystyk ESBC.
2. Istnieją procedury zapewniające konsekwentne stosowanie w statystykach europejskich standardowych pojęć, definicji i klasyfikacji.
3. W celu zapewnienia wysokiej jakości systemy gromadzenia danych stosowane przez ESBC poddaje się regularnej ocenie, a w razie potrzeby – modyfikuje.
4. Zatrudnia się absolwentów odpowiednich kierunków studiów.
5. Pracownikom zapewnia się szkolenia zawodowe.
6. Prowadzi się współpracę ze środowiskiem naukowym w celu ulepszania metodologii i zwiększania skuteczności stosowanych metod oraz, w miarę możliwości, wprowadzania lepszych narzędzi.

„Odpowiednie procedury statystyczne” oznaczają, że procedury stosowane w całym cyklu tworzenia statystyk są skuteczne i efektywne.

Wskaźniki:

1. Gdy statystyki europejskie sporządza się na podstawie danych administracyjnych, definicje i pojęcia stosowane do celów administracyjnych muszą być odpowiednio zbliżone do stosowanych w statystyce.
2. Kwestionariusze stosowane w badaniach statystycznych są przed rozpoczęciem gromadzenia danych systematycznie testowane.
3. Plany badań, dobór prób i metody estymacji statystycznej mają solidne podstawy i są regularnie oceniane, a w razie potrzeby – modyfikowane.
4. Procesy związane z tworzeniem, gromadzeniem, opracowywaniem i sporządzaniem statystyk europejskich są dobrze udokumentowane i regularnie oceniane pod kątem skuteczności i efektywności. Pozwalają powiązać dane opublikowane z danymi pierwotnymi oraz odtworzyć korekty związane ze zmianami jakości i inne szacunki dokonane w procesie sporządzania statystyk.
5. Systemy informatyczne stosowane w statystyce zawierają narzędzia umożliwiające wykonanie wszystkich czynności statystycznych.
6. Modyfikacji dokonuje się zgodnie ze standardowymi, sprawdzonymi i przejrzystymi procedurami.
7. ESBC uczestniczy w opracowaniu struktury danych administracyjnych, aby zwiększyć ich przydatność w statystyce.
8. Z jednostkami dysponującymi danymi administracyjnymi zawiera się umowy, w których określa się wspólne zobowiązanie dotyczące stosowania tych danych do celów statystycznych.
9. ESBC współpracuje z jednostkami dysponującymi danymi administracyjnymi na rzecz zapewniania jakości.

„Minimalizacja obciążenia sprawozdawczego” oznacza, że ESBC musi opracowywać procedury pozwalające spełnić wymagania użytkowników przy jak najmniejszym obciążeniu podmiotów sprawozdawczych, bez uszczerbku dla jakości statystyk ESBC.

Wskaźniki:

1. Obciążenie dostawców danych do statystyk europejskich jest ograniczone do minimum.
2. Przed rozpoczęciem regularnego sporządzania nowych lub znacznie rozbudowanych statystyk przeprowadza się analizę korzyści i kosztów.
3. Informacje uzyskiwane od przedsiębiorstw pochodzą w jak największym zakresie z ich własnych ksiąg rachunkowych, a w celu ułatwienia ich przekazywania korzysta się w miarę możliwości ze środków komunikacji elektronicznej.
4. Aby nie dublować wniosków o informacje, w miarę możliwości korzysta się ze źródeł administracyjnych.
5. Aby uniknąć powielania badań, powszechnie stosuje się wzajemne udostępnianie danych.
6. W celu ograniczenia obciążenia podmiotów sprawozdawczych propaguje się rozwiązania umożliwiające łączenie źródeł danych.

„Optymalizacja kosztów” oznacza, że koszty sporządzania statystyk ESBC muszą być współmierne do ich wartości oraz że zasoby należy wykorzystywać w sposób optymalny. Tam, gdzie to możliwe, do pozyskiwania potrzebnych informacji należy wykorzystywać rejestry i źródła już istniejące.

Wskaźniki:

1. Monitoruje się wykorzystanie zasobów, stosując w tym celu zarówno rozwiązania wewnętrzne, jak i niezależne rozwiązania zewnętrzne.
2. Na wszystkich etapach sporządzania i rozpowszechniania statystyk wprowadza się znaczące innowacje w zakresie procesów statystycznych i informatyki.
3. Aktywnie dąży się do zwiększenia potencjału statystycznego danych administracyjnych i ograniczenia potrzeby badań bezpośrednich.
4. ESBC propaguje i wprowadza rozwiązania standardowe, które pozwalają zwiększyć skuteczność i efektywność.

„Przydatność” oznacza, że statystyki ESBC muszą spełniać zgłoszone i dorozumiane potrzeby użytkowników. Potrzeby te mogą zmieniać się z czasem pod wpływem zmian środowiska gospodarczego.

Wskaźniki:

1. Istnieją procesy przeprowadzania konsultacji z użytkownikami, monitorowania przydatności i użyteczności istniejących statystyk w zaspokajaniu potrzeb użytkowników oraz uwzględniania nowych potrzeb i priorytetów.
2. Potrzeby użytkowników są szeregowane według ważności; priorytetowe potrzeby są uwzględniane w programie prac.
3. Regularnie bada się poziom zadowolenia użytkowników.

„Dokładność i wiarygodność (w tym stabilność)” oznacza, że statystyki ESBC muszą dostarczać precyzyjnych i pewnych informacji o badanym zjawisku. „Dokładność” można zdefiniować jako stopień, w jakim wyniki statystyczne są zbliżone do faktycznej (nieznanej) wartości badanej zmiennej, natomiast „wiarygodność” – jako stopień, w jakim skorygowane szacunki danych statystycznych są zbliżone do opublikowanych wartości wstępnych.

Wskaźniki:

1. Regularnie ocenia się i weryfikuje dane źródłowe, rezultaty pośrednie oraz końcowe wyniki statystyczne.
2. ESBC stosuje sprawdzone systemy gromadzenia danych, procedury ich opracowywania i metody estymacji.
3. Regularnie analizuje się wprowadzane modyfikacje, by ocenić stabilność danych i ulepszyć procesy statystyczne.
4. Jeśli jakieś wydarzenie lub wydarzenia mają znaczny wpływ na wyniki statystyczne, objaśnia się przyczyny wystąpienia obserwacji odstających, chyba że nie pozwala na to poufność danych.
5. W przypadku znacznych modyfikacji ESBC wyjaśnia przyczyny ich wprowadzenia.

„Aktualność (w tym punktualność)” oznacza, że statystyki ESBC muszą być aktualne, co odnosi się do odstępu czasu między wystąpieniem pewnego wydarzenia bądź zjawiska a opublikowaniem informacji o nim, oraz punktualne, co dotyczy odstępu między planowaną a faktyczną datą opublikowania danych.

Wskaźniki:

1. W zakresie aktualności jako minimum stosuje się europejskie i międzynarodowe standardy udostępniania informacji.
2. Podaje się do wiadomości publicznej standardową godzinę publikacji statystyk europejskich.
3. Częstotliwość statystyk europejskich uwzględnia w jak największym zakresie wymagania użytkowników.
4. Odstępstwa od harmonogramu rozpowszechniania danych ogłasza się wcześniej i uzasadnia oraz wyznacza nowy termin publikacji.

„Spójność i porównywalność” oznacza, że statystyki ESBC muszą być spójne: 1) w czasie, 2) w obrębie zbioru danych publikowanego w jednej edycji, 3) przekrojowo dla różnych zbiorów danych, 4) przekrojowo dla różnych częstotliwości w jednym zbiorze danych, a w razie potrzeby muszą być także 5) porównywalne ze statystykami innych regionów i krajów. W tym kontekście jednolitość informacji statystycznych oznacza możliwość ich skutecznego łączenia z innymi statystykami w szerszej perspektywie analitycznej i czasowej. Spójne statystyki ułatwiają też dokonywanie porównań międzynarodowych. Utrzymaniu jednolitości sprzyja stosowanie standardowych pojęć, klasyfikacji i populacji docelowych, a także wykorzystywanie w różnych badaniach tej samej metodologii.

Wskaźniki:

1. Statystyki są jednolite i spójne wewnętrznie (tj. zachowana jest tożsamość arytmetyczna i rachunkowa). Dane dotyczące przepływów i zmian stanów są możliwe do uzgodnienia.
2. Statystyki są spójne lub możliwe do uzgodnienia w zadowalającym okresie.
3. Statystyki pochodzące z różnych badań i źródeł opracowuje się zgodnie ze wspólnymi standardami w odniesieniu do zakresu, definicji, jednostek i klasyfikacji.
4. Statystyki z różnych źródeł i o różnych częstotliwościach są porównywane i uzgadniane.
5. W celu umożliwienia porównań między krajami statystyki są w stosownym zakresie oparte na pojęciach i definicjach uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym. Ewentualne różnice w pojęciach są podawane do wiadomości publicznej.

„Dostępność i jasność” oznacza, że informacje o danych i metadanych należy przedstawiać w formie przejrzystej i zrozumiałej oraz że powinny one być łatwo i szybko dostępne dla wszystkich użytkowników.

Wskaźniki:

1. Statystyki i związane z nimi metadane prezentuje się w formie umożliwiającej właściwą interpretację i logiczne porównania.
2. Służby zajmujące się rozpowszechnianiem statystyk korzystają z nowoczesnych rozwiązań informatycznych i komunikacyjnych. Najważniejsze statystyki są ogłaszane w komunikatach prasowych.
3. Dostęp do mikrodanych jest dozwolony w celach naukowych i podlega określonym zasadom i protokołom.
4. Metadane dokumentuje się zgodnie ze standardowymi systemami metadanych.
5. Informuje się użytkowników o metodologii procesów statystycznych, w tym wykorzystaniu danych administracyjnych.
6. Informuje się użytkowników o jakości wyników statystycznych, zgodnie z niniejszymi kryteriami jakości przyjętymi przez ESBC.
7. Pion statystyczny ESBC pomaga użytkownikom w dostępie do danych i ich zrozumieniu.