Overzicht van de door het EMI verrichte voorbereidende werkzaamheden

Overeenkomstig artikel 117 (ex artikel 109 f) van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap (het "Verdrag"), had het Europees Monetair Instituut (EMI) tot taak het juridische, organisatorische en logistieke kader uit te werken dat nodig was voor het Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB), bestaande uit de Europese Centrale Bank (ECB) en de nationale centrale banken van de lidstaten, om in de derde fase van de Economische en Monetaire Unie (EMU) zijn taken te vervullen, en dit kader ter goedkeuring voor te leggen aan de ECB op het tijdstip van haar oprichting. Een van de hoofdtaken van het EMI bestond derhalve uit het leggen van de fundamenten voor het ESCB om het zo in staat te stellen zijn werkzaamheden te verrichten vanaf de start van de derde fase.

Krachtens de Verdragsbepalingen, heeft het EMI zich met name gericht op:

• het voorbereiden van een reeks instrumenten en procedures voor het voeren van één monetair beleid in het toekomstige eurogebied, en het analyseren van potentiële monetaire-beleidsstrategieën;
• het bevorderen van de harmonisatie van het verzamelen, samenstellen en verspreiden, met een voldoende mate van detaillering, van monetaire en bancaire statistieken, betalingsbalansstatistieken en andere financiële gegevens voor het eurogebied;
• het ontwikkelen van het kader voor het verrichten van valutamarktoperaties, alsmede het aanhouden en beheren van de deviezenreserves van de aan het eurogebied deelnemende lidstaten;
• het bevorderen van de doelmatigheid van het grensoverschrijdende betalings- en effectenverkeer ter ondersteuning van de integratie van de euro-geldmarkt, met name door het ontwikkelen van de technische infrastructuur (het TARGET-systeem) zodat het verwerken van grensoverschrijdende betalingen in euro net zo soepel verloopt als dat van binnenlandse betalingen; en
• het toezicht houden op de voorbereiding van de eurobankbiljetten, met inbegrip van het ontwerp en de technische specificaties.

Met het oog op het treffen van verdere voorbereidingen voor de oprichting van het ESCB, hetgeen tevens wordt uiteengezet in de Statuten van het Europees Stelsel van Centrale Banken en van de Europese Centrale Bank (de "Statuten van het ESCB"), die aan het Verdrag zijn gehecht, nam het EMI de volgende taken op zich:

• uitwerking van de regels en werkwijzen ter harmonisatie van de financiële administratie met als doel het opstellen van een geconsolideerde balans van het ESCB voor interne en externe verslagleggingsdoeleinden;
• het installeren van de noodzakelijke informatie- en communicatiesystemen ter ondersteuning van de door het ESCB uit te voeren operationele- en beleidsfuncties; en
• het bepalen van mogelijke manieren waarop het ESCB bij zou kunnen dragen aan het door de bevoegde toezichthouders gevoerde beleid ter bevordering van de stabiliteit van kredietinstellingen en het financiële stelsel.

Het EMI heeft tevens ondersteuning verleend bij de voorbereiding van nationale en communautaire wetgeving met betrekking tot de overgang naar de derde fase, met name op het gebied van monetaire en financiële wetgeving, waaronder de statuten van de nationale centrale banken.

Bij de voorbereiding op de derde fase heeft het EMI bovendien met andere EU-organen samengewerkt. Hetzij krachtens een Verdragsvereiste of in reactie op een uitnodiging van de Europese Raad, heeft het EMI rapporten ingediend inzake:

• een scenario voor de overgang op de gemeenschappelijke munt;
• samenwerking ten aanzien van monetair- en wisselkoersbeleid tussen het eurogebied en andere EU-landen; en
• de voortgang die door lidstaten van de EU is geboekt bij de naleving van hun verplichtingen met betrekking tot het scheppen van de voorwaarden die zijn vereist voor deelname aan de Economische en Monetaire Unie (economische en juridische convergentie).

Overeenkomstig de statutaire vereisten deed het EMI regelmatig verslag van de voortgang van zijn voorbereidende werkzaamheden, met name in zijn vier Jaarverslagen van 1994 t/m 1997. Bovendien heeft het EMI in januari 1997 een rapport gepubliceerd waarin de details van het operationele kader van het ESCB voor het voeren van een gemeenschappelijk monetair beleid werden uiteengezet, conform de Verdragsvereiste dat dit kader uiterlijk 31 december 1996 uitgewerkt moest zijn. In drie gevallen werden afzonderlijke rapporten gepubliceerd over de voortgang naar convergentie. Een aantal meer gespecialiseerde publicaties behandelden onderwerpen op het gebied van monetair beleid, wisselkoersbeleid, betalings- en effectenafwikkelingssystemen, statistieken, bankbiljetten en de overgang op de euro. Voor een lijst met door het EMI gepubliceerde documenten, wordt verwezen naar het "EMI publications"-onderdeel van deze website.

Samen met alle interne documenten over de door het EMI met de steun van de nationale centrale banken verrichte voorbereidende werkzaamheden, goedgekeurd door de Raad van het EMI tijdens de 45 vergaderingen die gedurende de periode van 1994 tot en met 1998 in Frankfurt am Main werden gehouden, is een groot aantal conceptuele, gedetailleerde ontwerp- en implementatieteksten aan de ECB overhandigd.